Zielone bulwy często uznaje się za defekt kosmetyczny, jednak w rzeczywistości zmiana koloru sygnalizuje procesy biochemiczne, które czynią warzywo niebezpiecznym dla zdrowia. W zielonych ziemniakach rośnie stężenie naturalnej substancji – solaniny, mogącej wywołać poważne zatrucie pokarmowe, informuje auraposter.pl.
Dlaczego ziemniaki zielenieją na świetle
Bulwy to przekształcone łodygi, które pod wpływem promieni słonecznych zaczynają fotosyntetyzować, wytwarzając chlorofil. To on nadaje skórce i miąższowi zielonkawy odcień. Równocześnie w tkankach aktywuje się synteza solaniny – toksyny pełniącej funkcję ochronną rośliny, odstraszającej szkodniki i zapobiegającej gniciu plonów. Zieleniące się ziemniaki to zwykle skutek niewłaściwego przechowywania: w otwartych workach, przy silnym świetle lub w pełnym słońcu. Nawet kilka dni na parapecie może zepsuć bulwy.
Co oznacza zielona skórka ziemniaka
Zielony odcień to sygnał, że produkt nagromadził niebezpieczną ilość glikoalkaloidów. Im intensywniejszy kolor, tym większe prawdopodobieństwo wysokiej zawartości solaniny. Spożywanie takich ziemniaków bez wcześniejszego sprawdzenia może stanowić ryzyko nawet po obróbce cieplnej, ponieważ toksyna jest częściowo odporna na podgrzewanie.
Czym jest solanina w ziemniakach i jej wpływ na organizm
Solanina należy do glikoalkaloidów i w dużych dawkach oddziałuje na układ pokarmowy oraz nerwowy. Objawy zatrucia pojawiają się kilka godzin po spożyciu niebezpiecznej porcji: nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka. W ciężkich przypadkach mogą wystąpić zawroty głowy, osłabienie, splątanie, zaburzenia rytmu serca. Zwykła porcja dobrze przechowywanych ziemniaków nie zawiera krytycznych ilości solaniny, jednak kilka dużych zielonych bulw może spowodować zatrucie.
Co zrobić, gdy ziemniaki zielenieją
- Obejrzyj bulwę: jeśli zielona warstwa jest cienka, można ją odciąć wraz ze skórką, usuwając co najmniej 2–3 mm miąższu.
- Sprawdź, czy są kiełki: jeśli bulwa wykiełkowała i jednocześnie zzieleniała, lepiej jej nie jeść – stężenie toksyny będzie wyższe.
- Zwróć uwagę na zapach: ostry lub gorzki aromat oznacza, że produkt jest zepsuty i nie nadaje się do spożycia.
W razie wątpliwości bezpieczniej jest wyrzucić podejrzane egzemplarze niż ryzykować zdrowiem.
Co się stanie, jeśli zjesz zielone ziemniaki
Skutki zależą od ilości solaniny, wieku i stanu organizmu. Dzieci są szczególnie wrażliwe na toksyny, dlatego nawet niewielka porcja może wywołać zatrucie. U dorosłych łagodne przypadki objawiają się dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi, a cięższe – zaburzeniami koordynacji, sennością, drgawkami. W razie podejrzenia zatrucia należy natychmiast zgłosić się po pomoc medyczną, zwłaszcza jeśli pojawiły się zawroty głowy, duszność lub ból serca.
Zatrucie solaniną: leczenie i pierwsza pomoc
Po spożyciu podejrzanych bulw warto przepłukać żołądek (jeśli lekarz to zaleca), wypić dużą ilość wody lub łagodnego sorbentu wiążącego toksynę. W placówce medycznej stosuje się leczenie wspomagające: kontrolę równowagi wodno-elektrolitowej, terapię objawową, w razie potrzeby kroplówki i leki stabilizujące rytm serca. Samodzielne leczenie przy ciężkich objawach może być niebezpieczne, dlatego ważne jest szybkie skorzystanie z pomocy specjalisty.
Czy można jeść kiełkujące lub zielone ziemniaki
Kiełkujące bulwy również gromadzą solaninę, szczególnie w kiełkach i „oczach”. Jeśli skórka jest czysta, bez zielonych plam, małe kiełki można ostrożnie usunąć, odcinając wierzchnią warstwę miąższu. Jednak połączenie kiełkowania i zielenienia czyni warzywo niebezpiecznym – lepiej je wyrzucić.
Czy zielone ziemniaki nadają się do sadzenia
Choć nie wolno ich spożywać, zielone bulwy nadają się do sadzenia. Solanina nie szkodzi materiałowi nasiennemu, wręcz chroni go przed szkodnikami i infekcjami grzybiczymi. Przed sadzeniem wystarczy wybrać zdrowe egzemplarze bez oznak gnicia lub uszkodzeń mechanicznych.
Jak zapobiegać tworzeniu się solaniny w ziemniakach
Przestrzeganie kilku prostych zasad pozwala zachować walory smakowe i bezpieczeństwo plonów.
- Przechowuj w ciemnym miejscu: ziemniaki trzymaj w suchym, chłodnym i zacienionym pomieszczeniu, najlepiej w papierowych lub materiałowych workach.
- Unikaj folii: szczelne worki zatrzymują wilgoć i przyspieszają psucie.
- Regularnie segreguj: usuwaj uszkodzone bulwy, aby nie psuły reszty zapasów.
- Nie zostawiaj na słońcu: nawet kilka godzin na świetle może wywołać zielenienie.
Aby uniknąć zatruć, ważne jest prawidłowe przechowywanie bulw, selekcjonowanie podejrzanych egzemplarzy i unikanie spożywania tych o wyraźnym zielonym kolorze lub wykiełkowanych. Świadome podejście do wyboru i przechowywania ziemniaków pomaga chronić zdrowie i zapobiegać niepożądanym skutkom. Wcześniej pisaliśmy także o modlitwach przed nauką i egzaminami.
